Oerol (5)

Wanneer tijdens mijn natuurkundelessen het onderwerp radioactiviteit op het programma stond, vertoonde ik steevast in één van de lessen de aflevering die Geert Mak in zijn serie over Europa wijdde aan de kernramp bij Tsjernobyl. Toen ik in het programma van Oerol zag dat er ook een documentaire vertoond werd over een bejaard echtpaar dat ondanks  het hoge stralingsniveau in het verboden gebied was blijven wonen, was mijn interesse meteen gewekt. In de aflevering van “In Europa” worden beelden vertoond die kort na de ramp boven de ontplofte kerncentrale zijn opgenomen. Ook is er te zien hoe brandweerlieden gepantserd met beschermend lood radioactief puin van het dak verwijderen. Ze werken in een soort ploegendienst waarbij ze om de paar minuten door een sirene worden gewaarschuwd om zich weer terug te trekken. De meeste hulpverleners sterven binnen een paar jaar. De weduwe van één van de omgekomen brandweerlieden was zwanger ten tijde van de ramp en vertelt over de trieste afloop van de bevalling.

Hoe kan het dat twee mensen tegen alle adviezen in als enige besluiten in Zvizdal te blijven en dan bijna 30 jaar in soms barre omstandigheden weten te overleven?

Vijf jaar lang reisde BERLIN naar Tsjernobyl om een tijd met Pétro en Nadia door te brengen en hun leven en keuzes te volgen. (Zie ook de link Trailer Zvizdal)

De film wordt vertoond in een schuur van de boerderij van Jelle Cupido in Lies. Twee jaar geleden zagen Anky en ik daar de tweede voorstelling op Oerol van George en Eran, een Palestijns-Israëlisch duo en al vier jaar lang vaste deelnemers. Dit jaar presenteren ze elke ochtend een talkshow op het festivalterrein. Ik herinner me dat het publiek destijds in een kring op houten bankjes zat. Nu zijn er in de schuur tegenover elkaar twee tribunes geplaatst waarop je redelijk comfortabel zit. Precies daartussenin is het scherm neergezet waarop de film van twee kanten wordt geprojecteerd. Onder het scherm zijn 3 maquettes van de verblijfplaats van Pétro en Nadia in verschillende seizoenen geplaatst. Deze worden beurtelings belicht, passend bij de beelden op de film.

Mij is opgevallen dat de weg naar Zvizdal nog redelijk berijdbaar is. Volgens de filmmakers was hij vroeger echter wel twee keer zo breed. Het echtpaar heeft één dochter, maar zij komt zelden haar ouders opzoeken. Dat is niet uit onwil, maar een financiële kwestie. De gids die de filmmakers begeleidde heeft na verloop van tijd wel een flinke vertrouwensband opgebouwd met de oudjes. De film eindigt met beelden van de uitvaart van Pétro. Hoe het Nadia daarna is vergaan kunnen we zien met behulp van de verwijzing op het kaartje dat we na afloop kregen.