Radioactiviteit

Weinig mensen zullen ongevoelig zijn voor de mogelijkheid een prijs te winnen. Uit mijn lagereschooltijd herinner ik mij nog twee gewonnen prijzen, al weet ik niet meer de aanleiding. Mogelijk ging het om winkelacties en ik sluit niet uit dat mijn ouders daarbij mijn naam op een briefje hebben ingevuld. Maar het kunnen ook loterijen zijn geweest met als doel de kas van de muziekvereniging of die van een andere club te spekken. Hoe het ook zij, beide prijzen brachten nu niet bepaald een euforisch gevoel bij mij teweeg. In het ene geval betrof het een in een fraai jurkje gestoken meisjespop. Maar spelen met poppen was toch niet zo mijn ding. Mijn passie lag meer bij het voetballen met vriendjes. Ik beschreef dat in het blogbericht Feyenoord 👈.

In het tweede geval was de prijs een elektrisch scheerapparaat. Maar op dat moment kon ik redelijkerwijs verwachten dat het nog jaren zou duren voordat ik van deze, op zich nuttige, prijs gebruik zou kunnen maken. Ik vermoed dat broer Wim, bijna 6 jaar ouder dan ik, er nog jaren plezier van heeft gehad.

De prijs die ik jaren later won door het “oplossen” van het scryptogram van de NRC liep ik, zoals beschreven in mijn bericht Krant 👈ook nog eens mis. Op dat gebied is zus Marianne succesvoller. Ik ken geen fanatiekere puzzelaar dan zij en in het legioen van allen die wekelijks oplossingen van puzzels in diverse tijdschriften insturen verschijnt haar naam regelmatig in het lijstje van de prijswinnaars. Niet dat ze ervan kan bestaan, al heeft de mogelijkheid via internet oplossingen in te sturen er in elk geval toe geleid dat ze flink op de portokosten kan besparen. Tijdens het schrijven van dit stuk ontving ik van Marianne de volgende mail (onderwerp: Pruijs leeft nog): “Volgens de Volkskrant leeft Pruijs, Emmeloord nog en heeft daarom € 25,—gewonnen!”. In de tijd dat Marianne samen met Jisk, die in 2010 overleed, opgeloste puzzels opstuurde werd de heer Pruijs als hun grootste concurrent beschouwd… Maar of de reden dat hij gewonnen heeft het feit is dat hij nog leeft betwijfel ik.

Ik had meer succes toen ik met de vierjarige Jan in de winkel van Jan van Peer oog in oog kwam te staan met een Lego bouwwerk. Wie het juiste aantal bouwstenen wist te raden kwam in aanmerking voor een prijs. En ziedaar!

Toch mooi dat Anky de gewoonte had curieuze zaken te bewaren. Tijdens mijn zoektocht naar dit krantenknipsel stuitte ik waarachtig ook nog op het uitgeknipte cryptogram waar, bij de oplossing van de puzzel van de week ervoor, ik met het verkeerde huisnummer als één van de winnaars werd vermeld.

Ook aan landelijk georganiseerde loterijen heb ik wel deelgenomen. Zo werd er jarenlang door de giroloterij elke twee maanden een bedrag van mijn girorekening afgeschreven. Mocht je gironummer in de prijzen vallen, dan werd automatisch het winnende bedrag bijgeschreven. Het aardige was dat zo niet ruchtbaarheid werd gegeven aan de vele miljoenen die ik zo in de wacht hoopte te slepen. Helaas lag de frequentie van zulke bijschrijvingen aanzienlijk lager, om nog maar te zwijgen over de grootte van de bedragen. Wel werd het op zeker moment een maandelijkse loterij, maar ja ik deed mee vanwege de goede doelen die ermee gesteund werden.

Wat…?? Goede doelen….??? Welnee, de drijfveer om mee te doen was natuurlijk dat ik vond dat je het geluk (?) een kans moet geven. In Anky’s familie, waar om de zelfde reden wel een tijdlang aan de Staatsloterij werd deelgenomen werd dan gezegd: “Wie loot is niet wijs, wie niet loot wint nooit geen prijs”. Al heb ik die dubbele ontkenning nooit begrepen.

Anky was zelf ook niet ongevoelig voor de verleiding aan een kansspel mee te doen. In haar geval was het echter meer een vorm van verzekering: “het zal mij niet gebeuren dat de hele straat in de prijzen valt en ik naast het net vis omdat ik geen lot van de postcodeloterij heb”. Maar de voornaamste winst was het geruststellende gevoel dat een goede verzekering je probeert te geven. Al was er natuurlijk nu wel de hoop dat deze verzekering tot uitkering zou moeten overgaan. De prijzen beperkten zich evenwel tot een snijkoek, stroopwafels of een kuipje Ben&Jerry’s ijs. Dat laatste is overigens een soort ijs waar ik als fervent ijsliefhebber nu juist niet dol op ben… En Anky was zelf al helemaal geen grote consument van ijs.

Nee, mijn voorkeur ging toch eigenlijk uit naar prijsvragen waarbij je het gevoel had nog enige invloed op je winstkansen uit te kunnen oefenen. Het boven beschreven geval van Jan z’n prijs voor het raden van het juiste aantal legostenen is daarvan een voorbeeld. Ook waagde ik in het begin van mijn studietijd wel eens een gokje met het invullen van een totoformulier. Maar van de 13 te voorspellen uitslagen haalde ik bij lange na niet een aantal dat goed was voor een prijs.

Toch zouden er nog wel prijzen volgen die bij mij in de smaak vielen, mede doordat ik op het eerste gezicht triviale kennis kon inzetten.

In het najaar van 1996 luisterde ik op zondagmiddag regelmatig naar het Radio-2 programma “Het Steenen Tijdperk”. Daarin werd in het eerste uur een muziekvraag gesteld. Het antwoord daarop kon je doorbellen en als het goed was werd je mogelijkerwijs het tweede uur teruggebeld om in de uitzending het correcte antwoord te geven. Was je de gelukkige, dan kreeg je een CD-bon thuisgestuurd en werd als extraatje in de volgende uitzending je “geboorteplaat” uitgezonden: een plaat die populair was ten tijde van je geboortedag. Dat overkwam mij dus bij één van die uitzendingen. Natuurlijk had ik de cassetterecorder in de aanslag om de plaat op te nemen. Hier is het, inclusief de aankondiging, te beluisteren:

Sinsdien begrijp ik beter waarom ik, naast veel andere muziek, een liefhebber van western muziek (“muziek met een verhaal”) ben. Overigens kan ik mij de vraag waarop ik het antwoord wist niet meer herinneren.

Maar dit is nog niet het eind van het verhaal.

Een jaar later wist ik opnieuw tot het radioprogramma door te dringen nadat ik een goede oplossing had doorgebeld . Alleen was de opdracht wel wat ingewikkelder gemaakt. Hoe dat begon is in het volgende fragment te beluisteren:

En toen kwamen de problemen. Weliswaar had ik snel het idee in welke plaat de oplossing verborgen zat, maar hier wreekte zich mijn gewoonte om zelden goed naar de tekst van een lied te luisteren. Zoals uit het hierna volgende fragment blijkt zat ik op het goede spoor. Alleen was het nog voor het internet-tijdperk waarin je in no-time de tekst van een lied kunt opzoeken. De andere gezinsleden volgden via de radio op een andere kamer mijn verrichtingen. In verband met het voorkómen van pieptonen door het rondzingen van het radiosignaal moest ik de telefoon – een vaste natuurlijk – buiten het bereik van de radio hanteren. Vanuit die andere kamer klonk gejuich nadat het nummer waar de oplossing in verstopt zat werd ingezet. Anky en de kinderen waren in de veronderstelling dat ik gewonnen had, maar ik was daar bepaald niet zeker van.

Na het beluisteren van dit fragment moge de ontknoping duidelijk zijn. Het voelde toch als de mooiste prijs: Anky en ik zijn het enige echtpaar waarvan de partners elk met hun geboorteplaat op de radio zijn vereerd.

Beluister hier het slot van de episode:

waarna Hans Schiffers besloot met de woorden:

”Perry Como was dat, heerlijk om te horen en toch al 44 jaar oud, even oud als de vrouw van Cor Smit…”