Dwingelderveld

Met het oog op de naderende Oerolweek, zo blijf ik die maar noemen ondanks het niet doorgaan van het jaarlijkse festival vanwege de corona-pandemie, wordt het tijd om te controleren of de fietsdrager op de trekhaak van mijn auto na maanden ongebruikt te zijn geen mankementen vertoont. Een goede gelegenheid om dat te combineren met een fietstocht wat verder van huis. Dus besluit ik op 10 juni in de loop van de dag naar het Nationaalpark Dwingelderveld 👈 te gaan, uiteraard met mijn nieuwe camera. De laatste keer dat ik dat natuurgebied bezocht bloeide de heide volop, maar dat was dan ook later in het seizoen.

Ook deze keer kies ik ervoor naar de parkeerplaats ter hoogte van de afrit van de A28 bij Spier te rijden. Als ik daarna het fietspad oprijd staat onder het verkeersbord dat ik over het mooiste fietspad van Drenthe ga rijden. Dat herinnert mij eraan dat ik de vorige keer zo’n bordje langs die fietsroute gefotografeerd heb.

Het opschrift verwijst naar het resultaat van een enquete uit 2017. Het is mij niet bekend of de titel geprolongeerd is, maar wat doet het er ook toe. De route voert langs een gevarieerd landschap. Op het eerste stuk overheerst aaneengesloten bos. Verderop is er uitzicht op een aantal plassen, waarin ondermeer Geoorde Futen zwemmen..

Erg fraai is de vogelobservatiewand waar ik door de kijkgaten verschillende soorten zwaluwen van dichtbij kan fotograferen. Er zijn veel meer recreanten met een camera, maar de vogels trekken zich daar weinig van aan.

• 

• 

• 

• 

• 

Boerenzwaluwen arriveren vanaf begin april uit de overwinteringsgebieden in Afrika. Het wekt dus geen verbazing dat op dit moment al de eerste jongen zijn uitgevlogen. Boerenzwaluwen maken hun nesten in overdekte ruimtes, zoals schuren en overkappingen bij boerderijen of onder viaducten. Vaak keren ze terug naar dezelfde broedplaats als het voorafgaande jaar.

Daarmee vergeleken zijn Oeverzwaluwen ware opportunisten. Zij leven in groepsverband en graven in het broedseizoen gaten in steile zandwanden om daarin te nestelen. Vaak bevinden die zich bij tijdelijke zanddepots ten behoeve van bouwactiviteiten of wegenaanleg. Zo troffen we na onze verhuizing naar de wijk Rietlanden een aantal jaren op loopafstand van ons huis een kolonie oeverzwaluwen bij het zanddepot dat daar ten behoeve van de aanleg van de A37 tijdelijk gesitueerd was.

Inmiddels zijn ze uit mijn buurt vertrokken, al ontdekte ik onlangs achter de bosstrook die de afscheiding vormt tussen de weg naar een strandje aan de Grote Rietplas en het akkerland toch nog een aantal vlieggaten, wellicht van vorig jaar. Eronder lagen sporen van menselijke activiteiten in de vorm van lege bierblikjes…

• 

• 

Nog steeds nestelen elk jaar bij mij in de buurt Huiszwaluwen, al is ook hun aantal hier in de afgelopen decennia drastisch verminderd. Ze hebben de gewoonte hun nesten te metselen aan de gevel van woningen. Ik vind het een prachtig gezicht, maar veel woningeigenaren zijn er minder van gecharmeerd, voornamelijk vanwege de uitwerpselen die ook hun sporen achterlaten. Daarom bond Anky’s oma jaarlijks met een lange bezem de strijd aan met Huiszwaluwen die in de nok van de voorgevel van haar woning een aantrekkelijke nestlocatie zagen. Toch waren de vogels volhardend, want als het oma ontkwam en de zwaluwen hun nest toch wisten te voltooien liet ze het er maar bij.

Mijn geweten is in dit opzicht evenwel ook niet brandschoon. Onder andere in één van mijn Oerol berichten 👈 maakte ik melding van een eierverzameling die ik er in mijn jeugd op nahield. Daarin zat ongetwijfeld ook een eitje van een Huiszwaluw. Aan de oostkant onder de overstekende dakrand van Schoonoord nestelden ook wel Huiszwaluwen. Vanuit kamer 10 – de slaapkamers in ons pension waren genummerd – was het een koud kunstje een eitje uit zo’n nest te ontvreemden. In die tijd is de populatie van Huiszwaluwen op Terschelling hoogstwaarschijnlijk ook veel groter geweest. Zelfs had een paartje op een keer het nest gebouwd nabij het keukenraam op nauwelijks twee meter hoogte.

Huiszwaluwen leveren elk voorjaar een indrukwekkende prestatie door duizenden kilometers af te leggen om in onze omgeving nageslacht te produceren. Gedurende hun terugreis trotseren de overlevenden zandstormen boven de Sahara, achtervolgingen van roofvogels en andere gevaren. Dan is het wel heel wreed als hun broedactiviteiten hier ook nog eens verstoord worden. Mea Culpa!

• 

• 

Als ik mijn weg vervolg neem ik intuïtief bij een tweesprong de afslag die mij onbedoeld buiten het Dwingelderveld brengt. Via Kraloo en Anholt, twee gehuchten aan de rand van het natuurgebied, beland ik uiteindelijk in Ruinen. Van daaruit kom ik rijdend over de weg langs het Bezoekerscentrum Dwingelderveld terug op het “mooiste fietspad van Drenthe”.

Bij Benderse Berg houdt een scheper toezicht op de schaapskudde. Het doet me ineens denken aan de rivaliteit bij de studentenvereniging VERA tussen Friese en Groningse leden die, luidkeels hun provinciale volkslied zingend, elkaar probeerden te overtroeven (Frysk bloed tsjoch op! vs. Van Lauwerszee tot Dollard tou). Tegenover hun Drentse “amices” waren ze echter eensgezind met de opvatting dat het Drentse volkslied niets anders kon zijn dan Bèèèè…. Als Terschellinger hield ik me trouwens graag verre van deze rivaliteit. Zie Paulus de Boskabouter👈. Bovendien om dan als éénling Schylge myn Lântse tegenover zo’n numerieke overmacht aan te heffen leek me verspilde moeite.

Een viertal Border Collies assisteert de herder bij het bijeenhouden van de kudde.

• 

• 

• 

• 

Net voor ik opnieuw het open landschap inrijd zie ik een Boompieper waarvoor ik graag even mijn tocht onderbreek.

• 

• 

• 

Als ik het heideveld ben overgestoken kom ik terug bij het eerste gedeelte van mijn route. Niet ver van het punt waar zich de vogelobservatiewand bevindt parkeer ik opnieuw de fiets om naar diverse watervogels in de plas achter het dijkje links van mij te kijken. Dan word ik verrast door twee Kraanvogels die boven het water noordwaarts vliegen. Voor de tweede keer in korte tijd kan ik op mijn persoonlijke lijst een nieuwe soort noteren. Ik weet dat Kraanvogels in Nederland met wisselende succes jaarlijks in het Fochteloërveen en het Dwingelderveld broeden (hier vanaf 2012 – volgens de Vogelatlas van Nederland), maar had tot dusver nog nooit het geluk ze zelf te zien. Zulke onverwachte ontmoetingen maken het vogelen elke keer weer spannend.

• 

• 

• 

• 

Op weg naar de auto maak ik nog een korte tussenstop om een praatje te maken met een stel vogelaars die bij een plas aan de rand van het bos met een telescoop het gebied afspeuren op zoek naar de Grauwe Klauwier die hier onlangs gesignaleerd zou zijn. Ik vertel ze over het Bargerveen waar ze rond deze tijd meer kans hebben deze soort aan te treffen. Bovendien zijn daar voldoende paden die ook met een scootmobiel toegankelijk zijn. Een voorziening die zoals ik zie voor de vrouw onontbeerlijk is. Op de Grauwe Klauwier kom ik terug als ik schrijf over mijn bezoek deze maand aan het Bargerveen toen ik van Terschelling was teruggekeerd. Maar eerst volgt binnenkort mijn lofzang op de vogels van Terschelling tijdens een week zonder Oerol.

Wat niet wegneemt dat ik de natuurliefhebber een bezoek aan het Dwingelderveld van harte kan aanbevelen!