Adders

Al zeker 35 jaar kom ik regelmatig in het Bargerveen. De vogelrijkdom in het gebied, met name in het voorjaar, oefent op mij een grote aantrekkingskracht uit. Maar dat wil niet zeggen dat ik geen oog heb voor andere aspecten van het gebied. Het wisselende biotoop met waterpartijen waarin her en der afgestorven berken een mysterieuze sfeer oproepen is fascinerend. Liefhebbers van libellen, vlinders, amfibieën, zeldzame planten als zonnedauw of vergezichten kunnen er ook hun hart ophalen. Ik vond een aantal karakteristieke opnamen van het gebied die Anky maakte tijdens een wandeling in april 2013.

Omdat ook het Bargerveen ten prooi viel aan uitdroging is de afgelopen jaren een herstelplan gerealiseerd om dat proces te stoppen. Rondom zijn waterbuffers en niet-doorlaatbare dammen aangelegd met het doel ook in het droge jaargetijde het water vast te houden.

Op de door Martin Borchert ontworpen zuil👈 die de grondwaterstand toont is op bovenstaande afbeelding te zien dat het niveau zich in het voorjaar van 2013 vlakbij de gevarenzone bevindt. Anno 2021 staat de wijzer rond deze tijd in het groen.

Recent zijn informatieborden geplaatst waarop doel en werkwijze van de werkzaamheden in de afgelopen jaren zijn beschreven.

Opmerkelijk is de aanwezigheid van een aanzienlijke populatie adders. Tot afgelopen week realiseerde ik me dat ik op al mijn wandelingen slechts tweemaal een adder zag, beide keren in de vorige eeuw. Eénmaal toen ik met mijn naaste familie het gebied bezocht en mijn zus Marianne de schrik van haar leven kreeg door bijna op een adder te trappen. De tweede keer toen ik medevogelliefhebber Adriaan met het Bargerveen liet kennismaken. We zagen een adder wegglippen tussen de restanten van de rails van een veentreintje.

In de hoop opzichtig zingende Blauwborsten te fotograferen ging ik afgelopen woensdag opnieuw naar het Bargerveen. Op het parkeerterrein vraag ik aan een paar met camera’s gewapende en uit het gebied terugkerende wandelaars of zij die ochtend Blauwborsten hebben gezien. Ze verwijzen me naar het “slangenpaadje”, een weggetje op een veendijk tussen de natte gebieden meteen rechts vanaf het fietspad.

Blauwborsten tref ik er niet aan, wel een jongeman die wat verderop aandachtig naar de bodem tuurt. Als hij mij ziet wenkt hij me. Daar aangekomen zie ik het boeiende schouwspel van twee kronkelende adders. Een paringsritueel?

Minutenlang krijg ik de gelegenheid foto’s te maken:

Tegen het eind van mijn wandeling besluit ik nog even naar de vogelkijkhut te lopen. Op het pad ernaartoe zie ik twee mannen elk met hun camera gericht op een plek in de berm. Ook hier blijkt een adder het doelwit van hun aandachtige observatie. In dit geval een eenzaam exemplaar dat ligt te zonnen. Het is nog een flinke puzzel om de kop van de staart te onderscheiden…

Zo is mijn speurtocht naar Blauwborsten deze keer vruchteloos, maar de bijvangst minstens zo boeiend.

Naschrift: Adri de Groot, schrijver van het vogeldagboek👈, beschreef een adderparing waarvan hij getuige was op het Dwingelderveld. In antwoord op een mail van mij over die bijdrage kreeg ik de volgende informatie:

Op jouw foto’s geen parende of baltsende adders! Het zijn mannetjes die ‘vechten’ om een vrouwtje, de adderdans. Alleen vechtende mannetjes doen dit, zonder elkaar overigens te verwonden. Maar de winnaar krijgt de hoofdprijs!